Rooftop Sistemler

Rooftop Nedir? Temel Özellikleri Nelerdir?

En temel tanımıyla rooftop; ısıtma, soğutma ve havalandırma fonksiyonlarını tek bir “paket” içinde barındıran bir cihazdır. Binanın içine ayrı ayrı üniteler kurmak yerine, tüm bu işlemleri yapan tek bir makine çatıya yerleştirilir ve şartlandırılmış havayı hava kanalları aracılığıyla bina içine dağıtır.

Ana Felsefesi: “Hepsi Bir Arada”

• Soğutma:İçerisinde bir klima sistemi (kompresör, kondenser, evaporatör vb.) bulunur.
• Isıtma:Isıtma ihtiyacını karşılamak için entegre bir sisteme sahiptir. Bu sistem genellikle doğalgazlı bir brülör (ocak), elektrikli ısıtıcı veya ısı pompası (heat pump) olabilir.
• Havalandırma:Dışarıdan taze hava alabilir, içerideki kirli havayı dışarı atabilir ve bu iki havayı karıştırarak bina içine gönderebilir. Bu sayede iç mekan hava kalitesini artırır.

Nasıl Çalışır?

Çalışma prensibi oldukça basittir:

• Hava Alışı:Cihaz, hem binanın içinden (dönüş havası) hem de dışarıdan (taze hava) havayı emer. Bu iki havanın karışım oranı, ihtiyaca göre ayarlanabilir.
• Filtreleme:İçine aldığı havayı filtrelerden geçirerek toz, polen ve diğer partiküllerden arındırır.
• Şartlandırma (Isıtma veya Soğutma):
  • Soğutma Modunda:Hava, soğutucu gazın dolaştığı evaporatör peteklerinden geçerken ısısını bırakır ve soğur. Cihazın dış kısmındaki kondenser petekleri ise bu ısıyı atmosfere atar.
  • Isıtma Modunda:Hava, doğalgazlı ısıtma hücresinden veya elektrikli ısıtıcılardan geçerken ısınır. Eğer ısı pompalı bir modelse, soğutma çevrimini tersine çalıştırarak dışarıdaki ısıyı içeriye taşır.
• Hava Dağıtımı:Şartlandırılan (ısıtılan veya soğutulan) temiz hava, bir fan yardımıyla hava kanallarına basılır ve menfezler aracılığıyla binanın istenen bölgelerine dağıtılır.

Kullanım Alanları Nerelerdir?

Rooftop sistemleri, genellikle geniş ve tek hacimli veya az katlı ticari ve endüstriyel binalar için idealdir. Çünkü tek bir cihazla çok geniş bir alanın iklimlendirmesi sağlanabilir.

Yaygın olarak kullanıldığı yerler:

• Alışveriş Merkezleri (AVM’ler)
• Süpermarketler ve Hipermarketler
• Sinema Salonları ve Tiyatrolar
• Fabrikalar ve Üretim Tesisleri
• Depolar ve Lojistik Merkezleri
• Tek katlı büyük ofisler
• Restoranlar
• Spor Salonları

Avantajları ve Dezavantajları

Avantajları (Neden Tercih Edilir?)

• Yerden Tasarruf:Bina içinde makine dairesi gibi özel bir alan gerektirmez. Tüm sistem çatıda olduğu için değerli iç mekan alanı başka amaçlar için kullanılabilir.
• Kompakt ve “Paket” Çözüm:Isıtma, soğutma ve havalandırma için ayrı ayrı sistemler tasarlamak, satın almak ve kurmak yerine tek bir ünite ile tüm ihtiyaç karşılanır. Bu, proje ve montaj süreçlerini basitleştirir.
• Kolay Kurulum:Tek bir parça halinde fabrikada test edilerek sevk edilir. Montajı, split klima sistemlerine göre daha hızlı ve kolaydır.
• Bakım Kolaylığı:Tüm kritik bileşenler (kompresör, fanlar, filtreler vb.) tek bir kabin içinde toplandığı için bakımı ve servis hizmeti daha pratiktir.
• Sessiz Çalışma:Gürültü yapan ana bileşenler (kompresör ve fanlar) çatıda olduğu için bina içinde gürültü seviyesi çok düşük olur.
• Taze Hava İmkanı:Yapısal olarak taze hava alabilme özelliği sayesinde iç mekan hava kalitesini yüksek tutar. “Free Cooling” (Serbest Soğutma) yapabilen modelleri, dış hava uygun sıcaklıkta ise kompresörü çalıştırmadan sadece dışarıdaki serin havayı içeri alarak büyük enerji tasarrufu sağlar.

Dezavantajları

• Çatı Yükü:Cihazın ağırlığı, çatı konstrüksiyonu tarafından taşınabilmelidir. Binanın statik hesaplarında bu yük dikkate alınmalıdır.
• Hava Koşullarına Maruz Kalma:Cihaz, yağmur, kar, güneş ve rüzgar gibi tüm dış etkenlere doğrudan maruz kalır. Bu da zamanla yıpranmaya neden olabilir.
• Sızdırmazlık Riski:Montajı düzgün yapılmazsa, çatıdan su sızdırma riski oluşturabilir.
• Bakım Zorluğu:Kötü hava koşullarında (şiddetli yağmur, kar, fırtına) çatıya çıkıp bakım yapmak zor ve tehlikeli olabilir.